Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin 8 iştirakinde 2024 yılında yaşanan mali çöküşü, 10 Nisan Perşembe günü yayınladığım ‘Büyükşehir iştiraklerinde büyük zarar’ başlıklı yazımda paylaşmıştım.
Okumak isteyenler için link: https://www.liderbursa.com/makale/buyuksehir-sirketlerinde-buyuk-zarar/90219
Aynı gün Büyükşehir Belediye Meclisi’nin nisan ayı toplantısının ilk oturumu vardı ve 2024 yılı Faaliyet Raporu’nun görüşülmesi bekleniyordu ki grupların ortak kararıyla ikinci oturuma ertelenmişti.
15 Nisan Salı günü gerçekleştirilen ikinci oturumda Cumhur İttifakı grubu, faaliyet raporuna dair birçok eleştiri gündeme getirdi.
Eleştirilerden biri de belediye şirketlerinin 2024 yılında uğradığı zararın 2023 yılı ile kıyaslanmasıydı.
Şirket zararlarının nedenine ilişkin sorulara net bir yanıt verilmediği gibi kafa karışıklığına sebep olan bir yorumla algı yönetildi.
Verilen yanıtla zarar geçmiş dönemlere mal edildi. Ve muğlak ifadelerle önceki dönemlerde ‘zararın gizlenmiş’ olduğuna dair bir dolaylı anlatım tavrı sergilendi.
2024 yılı zararları 2019-2024 dönemini kapsayan 6 yıllık süreç olarak gösterildi.
Peki, 2019’dan bu yana belediye şirketleri nasıl bir bilanço yayınladı? Büyükşehir Belediyesi’nin resmi olarak yayınladığı tüm faaliyet raporlarındaki bilançoları dönem net kar/zarar rakamlarını çıkardım. Manzara şu:
BURULAŞ
2019- 75 milyon 48 bin 455 TL / Zarar
2020- 213 milyon 248 bin 576 TL / Zarar
2021- 222 milyon 130 bin 94 TL / Zarar
2022- 274 milyon 882 bin 530 TL / Zarar
2023- 442 milyon 426 bin 321 TL / Zarar
2024- 616 milyon 702 bin 241 TL / Zarar
BURULAŞ’ın sübvanse edildiğini her dönem biliyoruz ve gördüğünüz üzere bir zarar gizleme durumu söz konusu değil.
***
BESAŞ
2019- 3 milyon 231 bin 396 TL / Zarar
2020- 6 milyon 88 bin 931 TL / Kar
2021- 6 milyon 845 bin 715 TL / Kar
2022- 13 milyon 886 bin 251 TL / Kar
2023- 51 milyon 482 bin 462 TL / Kar
2024- 25 milyon 926 bin 68 TL / Kar
BESAŞ’ta da geçmiş döneme dair bir zarar gizlenmediğini bu rakamlarla görüyoruz. Mustafa Bozbey döneminde kar eden iki şirketten biri olan BESAŞ’ın 2024’teki kar tutarının 2023 karlılığının yarısı seviyesinde kaldığı dikkatinizden kaçmamıştır herhalde.
***
BURFAŞ
2019- 5 milyon 251 bin 657 TL / Kar
2020- 5 milyon 486 bin 543 TL / Zarar
2021- 4 milyon 67 bin 609 TL / Kar
2022- 4 milyon 325 bin 220 TL / Kar
2023- 5 milyon 668 bin 356 TL / Kar
2024- 38 milyon 766 bin 831 TL / Zarar
Bu rakamlara baktığınızda da kar veya zarar gizleme gibi bir durumun olmadığı görülüyor. Dönem net kar/zarar rakamları üzerinden çıkan bu listede BURFAŞ’ın Mustafa Bozbey dönemindeki 38,7 milyon liralık zarar sonucunu nasıl elde ettiğini merak ediyoruz.
***
KÜLTÜR AŞ
2019- 2 milyon 144 bin 965 TL / Kar
2020- 1 milyon 386 bin 352 TL/ Kar
2021- 916 bin 520 TL / Kar
2022- 3 milyon 184 bin 93 TL / Zarar
2023- 751 bin 296 TL / Kar
2024- 28 milyon 551 bin 874 TL / Zarar
Kültür AŞ’nin 28,5 milyonluk zararını geçmiş dönem borcu olarak görebilmemiz için önceki yıllar toplamlarında bu tutarda bir dönem zararına rastlıyor olmamız gerekir.
Söz konusu iddia özellikle Kültür AŞ üzerinden sözde bir denetim raporuna dayandırılarak ortaya atıldı. ‘Denetim raporunu paylaşır mısınız?’ denildiğinde sadece ‘gösterebiliriz’ denildi.
***
BİNTED
2019- 2 milyon 215 bin 712 TL / Kar
2020- 1 milyon 406 bin 816 TL / Kar
2021- 706 bin 659 TL / Kar
2022- 15 milyon 975 bin 5 TL / Zarar
2023- 19 milyon 942 bin 649 TL / Kar
2024- 19 milyon 171 bin 294 TL / Zarar
BİNTED bilançolarında da geçmiş dönem zararının gizlendiğine dair bir emare yok.
***
BURKENT
2019- 102 bin 77 TL / Zarar
2020- 7 milyon 178 bin 607 TL / Kar
2021- 10 milyon 74 bin 10 TL / Kar
2022- 4 milyon 469 bin 475 TL / Kar
2023- 64 milyon 936 bin 731 TL / Kar
2024- 41 milyon 231 bin 155 TL / Kar
Bu rakamlarda da geçmiş dönemlerde bir kar veya zarar gizlemesi karşımıza çıkmıyor. Ama ne görüyoruz? 2023 yılında 65 milyon civarında olan karlılığın 2024 yılında 41 milyon seviyelerine düştüğünü!
***
TARIM PEYZAJ AŞ
2019- 656 bin 745 TL / Kar
2020- 2 milyon 270 bin 339 TL / Kar
2021- 3 milyon 483 bin 750 TL / Kar
2022- 63 milyon 133 bin 297 TL / Kar
2023- 1 milyon 155 bin 331 TL / Kar
2024- 101 milyon 72 bin 695 TL / Zarar
Tarım Peyzaj AŞ’nin korkunç bir zarar içinde olduğunu görüyoruz. Önceki yıllara ait bilançolarda izine rastlanmayan bu 101 milyon liralık zararın kaynağı sizce ne? Cuma çıkışı bedava dağıtılan karpuzlar değildir herhalde!
***
JEOTERMAL AŞ
2019- 1 milyon 929 bin 793 TL / Zarar
2020- 9 milyon 957 bin 329 TL / Zarar
2021- 573 bin 306 TL / Zarar
2022- 4 milyon 296 bin 860 TL / Zarar
2023- 1 milyon 57 bin 605 TL / Kar
2024- 53 milyon 626 bin 781 TL / Zarar
Herhalde bu şirketi başkaları yönetiyordu. Çünkü geçmiş yıllarda tüm zararlarını göstermiş, hayret!
***
Ben de ismini veremeyeceğim iki farklı mali müşavire 2019-2024 yılları bilançolarını incelettim. ‘Paylaşamam ama gösterebilirim!’
Onların değerlendirmeleri, bilançoda böylesine büyük rakamların gizlenmesinin mümkün olmadığı yönünde. Ayrıca şayet böyle bir tespit varsa bunun ‘resmi evrakta sahtecilik’ suçunun konusu olacağı iddiasını da ifade ettiler. Acaba Büyükşehir Belediye yönetimi, bu konuda hukuki bir adım attı mı? Hayır!
Tekraren ifade edeyim; paylaştığım tüm rakamlar, Büyükşehir Belediyesi’nce resmî sitesinde yayınlanan faaliyet raporlarında bulunan şirket bilançolarından elde edilmiş ve ‘dönem net kar veya zararı’ ifadesinin karşılığıdır.
Mustafa Bozbey ve liyakatli kadrolarına bir kez daha soruyoruz: Nerede geçmiş dönem borçları? Şeffaflık ilkesinden dem vuran Bozbey yönetimini şirketlerin ‘mizanını’ yayınlar mı acaba?
***
Bu arada ikinci oturumun bir başka tartışma konusu da şirket yönetim kurullarının aldığı huzur hakkı üzerineydi. Bu bağlamda yöneltilen sorulara da ‘rakam şudur’ cinsinden bir cevap verilmedi.
Ama bunu öğrenmek de çok basit!
2023 yılı ile 2024 yılı şirket genel yönetim giderleri verisini kıyasladığınızda bir tahminde bulunmanız mümkün. Buyurun:
BURULAŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 169 milyon 542 bin 340 TL
2024- 544 milyon 560 bin 212 TL
***
BESAŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 33 milyon 479 bin 742 TL
2024- 94 milyon 332 bin 27 TL
***
BURFAŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 45 milyon 333 bin 296 TL
2024- 71 milyon 338 bin 836 TL
***
KÜLTÜR AŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 22 milyon 507 bin 222 TL
2024- 40 milyon 379 bin 301 TL
***
BİNTED / Genel Yönetim Giderleri
2023- 39 milyon 808 bin 897 TL
2024- 109 milyon 915 bin 363 TL
***
BURKENT / Genel Yönetim Giderleri
2023- 17 milyon 325 bin 684 TL
2024- 44 milyon 522 bin 147 TL
***
TARIM PEYZAJ AŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 43 milyon 240 bin 60 TL
2024- 200 milyon 174 bin 44 TL
***
JEOTERMAL AŞ / Genel Yönetim Giderleri
2023- 13 milyon 270 bin 755 TL
2024- 29 milyon 218 bin 319 TL
***
Bu rakamlar Mustafa Bozbey yönetiminin Bursalılara pahalıya mal olduğunu gösteriyor. Genel Yönetim Giderleri kalemindeki böylesi büyük ve olağanüstü artışlar enflasyonla veya maaş zammıyla açıklanabilir mi? Mümkün değil!
Bu, açık ve net bir şekilde Bursalıların parasının çarçur edildiğinin resmidir ki yine ‘liyakat’ istismarıyla şişirilen şirket kadrolarının bir arpalığa dönüştüğünü düşündürmektedir!
Bugün 1 yıllık görev süresini değerlendirmek üzere medyacıların karşısına çıkacak olan Mustafa Bozbey, herhalde bu yönetim maliyetleri için de geçmiş dönemi suçlayacaktır.
Şirketlere ‘verginizi Bursa’da ödeyin’ çağrısı yapan Bozbey’in, yönettiği şirketleri ‘vergi ödeyemez’ noktaya getirmesi de bir başka tartışma konusudur!
‘Kamunun parasında tüyü bitmemiş yetimin hakkı var’ sorumluluğunu taşıyanlara saygıyla…
