Bursa’da suya dair konuşan ve yazanlar hep aynı ezberi dile doluyor: ‘Velhasıl Bursa sudan ibaret!’
Evliya Çelebi’ye ait bu sözden öteye Bursa’da su hakkında ne bilinir?
Mesela Bursa’nın 55 bin 245 hektarlık su yüzeyine sahip olduğunu bilen bir belediye başkanı var mı?
Varsa ona bir de Bursa’nın yağışlı gün sayısını soralım!
1 metrekareye düşen yağmur miktarını da öğrenelim ondan…
Fakat yok!
Çünkü bilse neredeyse üç Çınarcık Barajı kadar suyun kanalizasyona karıştığını da bilirdi!..
21’inci yüzyılda yüksek inşaat mühendisi, yağmur hasadı yapan kaç bina yapmıştır acaba?
***
Bursa’da en çok havuzun bir kırsal mahallede olduğunu söylesem?
Herhalde aklınıza Bademli gelmez!
Ama öyle, üstelik kırsal mahalle olduğu için de suyu çok daha ucuza kullanıyor…
Sadece havuzda mı?
Çimlerini de çiçeklerini de ağaçlarını da içme suyuyla yeşertiyor…
Bu ucuzluğun toplamı kaç Çınarcık Barajı eder?
Ölçülemez olanı satınalabilmenin hafifliği…
BUSKİ, yaz aylarında en fazla su tüketiminin gerçekleştiği mahalleleri nüfusa oranlayıp yayınlasın da bilelim…
Artık su da sınıfsal kategorizasyon aracı herhalde…
***
Konu su iken gelin bir de tarıma bakalım!
Bursa’da toplam sulanabilir tarımsal alan büyüklüğü 290 bin hektardan fazla…Sulanan tarım alanı ise 175 bin hektar…
108 bin hektardan fazlasına DSİ, 37 bin hektardan fazlasına Buski, 29 bin hektardan fazlasına ise üretici birlikleri su temin ediyor.
Ne kadar su kullanılıyor?
Yüzey ve yeraltı sularının yüzde 70’inden fazlası tarıma akıyor.Üstelik bunun yüzde 65’i de vahşi sulamaya gidiyor.
Eski ve beton kanallardaki kayıp kaçak kaç Çınarcık Barajı ediyor?
Kimyasal gübre ve tarımsal ilaçlarla hem toprağın hem de yer altı sularının kirletilmesi ise cabası…
Peki, ya verimlilik?
Ülke ortalaması mahsulün yüzde 35’inden fazlası tarlada çürüyor. Bursa’da bu rakamı kim biliyor?
Su gündeme geldiğinde sanayiyi günah keçisi ilan edip tarımı yüceltmek de bir başka ezber!
Tarımı seven çok yapan yok!
Bursa’da kayıtlı çiftçi sayısı 35 bin dolaylarında… Yani Bursa nüfusunun yüzde 1’i…
***
18’inci yüzyıldı…
Kaplan Giray Han, Bursa’da sürgündeydi…
Bakmayın Kırım Hanı olduğuna kendisine derviş han diyenler de oldu.
Şiiri severdi…
30 beyitlik bir Miyahiye sunuldu kendisine…
24 beyit Hasib Efendi tarafından kalanı ise Babaefendizade Şeyh Said Efendi’ce yazılmıştı…
Bursa’nın sularını anlatan 30 beyitte 38 su ismi geçiyordu… Şimdi onlardan kaçı kaldı?
Beyitlerde adı geçen sulara dair yuvarlamalar:
Suların başı Pınarbaşı suyudur!
Naib Pınarı ılıman ve uludur!
Sütlüce Suyu şirin kuyudur!
Sahrenc Suyu, Umur Bey suyu…
Naki Suyunu içerken şeriata uy.
Asa Suyu yaşlılara huy.
Yenisu hazmettirir, Kızık suyu kandırır…
Katip suyu, cana can…
Dölengeç Suyu kansere ran!
Kadri Suyu sahibi namazgahta…
Gümüşsuyu israfı haram.
Fındıklı Suyu gümüşten paha.
Yatağan Suyu, zariflerin uğrağı…
Tabeciler Suyu bolca çağlar…
Nilüfer, Nil’e benzer…
Kaplıkaya kaba kacağa sığmaz.
Ayrancı Suyu süte benzer.
Çatalçeşme Suyu kana fayda.
Soğucak Suyu bekler rıza ehlini.
Kozpınarı Suyu tatlı ve saf.
Acıçeşme Suyu dindirir aşk ateşi.
Laklak Suyu, leyleğin şifası.
Fazlı Paşa Suyu, Emirsultan mecrası…
En üstünü Kavaklı Suyu’dur!
Balıklı’yı zevk sahibi bilir.
Zeyniler Suyu kalbi süsler.
Hakimşah Suyu, hastalara şerbet.
Delice Suyu, içine bulur fayda.
Gökdere’nin lezzetini gök görse kesilir.
Akçağlayan suların padişahı…
Alişar Suyu’nu sevdi Kaplan Giray Han…
Gülpınarı Suyu bülbül eder insanı.
Güher Suyu, neşeye zenginlik katar.
Altınoluk Suyu da kandırmazsa feryat et.
Kurtbasar Suyu çağlar akar.
Kestane Suyu, mestlere uygundur.
***
Evliya Çelebi’nin velhasıl dediği yalnızca bunlar değildi elbet!
Kaplıcalar da vardı, Uludağ patikalarında rastlanan gözeler, göller de…
Şimdi öyle vasat bir yerdeyiz ki ne suya şiir yazan kaldı ne sudan anlayan!
Esasında suyu bitiren belki de küstüren ne tarım ne sanayi ne de hane!
Suyu bitiren/küstüren bu duygusuzluk ve bu manasızlık!
***
İşte dün, bir anlamsız politik gösterişe şahit olduk.
Çınarcık Barajı’ndan su getirildi… Mustafa Bozbey, büyük başardı! Söz verdi, yapıverdi!
Önce suya yüzde 25 indirim uygulayıp sonra zam yapmak için kırk takla atanlar, kurtarıcı rollerine bürünüyor ya gel de gülme! Kast edilen gülümseme bu değildi umarım!
Sanki gelinen durumda hiç veballeri yok.
Zeytinyağı gibi üste çıkmakdeyişini bilirsiniz. Tam da o misal! Önce yerden yere vur sonra da projenin kahramanı ol!
Konu su ama her mecra yağ kokuyor!
***
AK Parti İl Başkanı Davut Gürkan, Çınarcık Barajı gerçeğini ortaya koydu:
“Bursa için hayati bir öneme sahip olan Çınarcık Barajı İçme Suyu İsale Hattı ve Arıtma Tesisi Projesi, önceki dönem Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Alinur Aktaş ve ekibinin gayretleri, AK Parti kadrolarının vizyoner belediyecilik anlayışı ve güçlü devlet desteği sayesinde hayata geçirilmiştir.
68 kilometrelik isale hattı, günlük 300 bin metreküp kapasiteli içme suyu arıtma tesisi ve 3 dev depo ile şehrimizin 2060 yılına kadar içme suyu ihtiyacı garanti altına alınmıştır. Bu proje tamamlandığında Bursa’nın mevcut yıllık 240 milyon metreküplük içme suyu kapasitesi %60 artışla 385 milyon metreküpe çıkacaktır.
Ayrıca Çınarcık Barajı’ndan sağlanacak yıllık 75 milyon metreküp içme suyu ve 70 milyon metreküp kullanma suyu ile sadece hemşehrilerimizin değil, sanayicimizin de su ihtiyacı karşılanacak; böylelikle yeraltı sularının tükenmesinin önüne geçilecektir. Bu yönüyle proje, yalnızca bir altyapı yatırımı değil, aynı zamanda şehrimizin çevresini ve su kaynaklarını koruyan stratejik bir vizyondur.
Göreve geldiğinden bu yana bu yatırımı ‘BUSKİ’yi döviz üzerinden borçlandırmışlar’ diyerek eleştirenlerin, bugün geldiğimiz noktada projenin önemini daha net kavradığını görüyoruz. Oysa bu dev yatırım, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) işbirliğiyle sağlanan 150 milyon Euro kredi ile planlanmış, ihaleler 9 ayrı firmaya bölünerek hem maliyetler düşürülerek 660 milyon liralık tasarruf sağlanmış hem de projenin daha hızlı bitmesinin önü açılmıştır.
Bugün bazıları çıkıp bu projeyi kendi eserleriymiş gibi lanse etmeye çalışsa da Bursa’nın içme suyu ihtiyacı açısından geleceğini garanti altına alan bu çalışma AK Parti belediyeciliğinin eseridir. Bugün yapılacak olan tören ise, aslında yıllar süren emeğin son halkasıdır; bir kurdeleden ibaret değil, Bursa’nın yarınlarına atılmış tarihi bir imzadır.
Bizim derdimiz siyasi şov değil, milletimizin geleceğidir. Çınarcık Barajı İçme Suyu Projesi, bu anlayışın en somut göstergesidir.
Bursa’nın her köşesinde hizmet ve eser siyasetiyle iz bırakan AK Parti, bundan sonra da şehrimizin yarınlarını garanti altına almaya devam edecektir.”
***
Kimine Devlethan Suyu, kimine Çene Suyu!
Su hakkını arayanlara saygıyla…
