Mevduat ve kredi istatistikleri, ekonomideki manzarayı bir başka perspektiften resmediyor.
Bir yanda parasına para katanlar öte yanda borcu borçla kapatanlar…
Görüyoruz ki varsıl azınlık giderek varsıllaşıyor, geda çoğunluk ise kredi bağımlısı!..
***
Gelin, Bursa’dan hareketle son verileri birlikte okuyalım.
Ocak-Mart (ilk çeyrek) döneminde Bursa’nın mevduat tablosu şöyleydi:
Toplam mevduat, 513 milyar 381 milyon lira.
Bunun 224 milyar 172 milyonu TL, 126 milyar 772 milyonu ise döviz tasarrufunda; 162 milyar 430 milyonu ise diğer mevduat türünde idi.
Bu tabloya ikinci çeyrek verilerini de ekleyelim. Ocak-Haziran (ilk yarı) dönemi açısından rakamlar şöyle şekillendi:
Toplam mevduat, 528 milyar 332 milyon lira.
231 milyon 507 milyonu TL, 138 milyar 432 milyonu döviz tasarrufunda; 158 milyar 392 milyonu diğer mevduat türünde…
3 aylık ve 6 aylık rakamı kıyasladığımızda yüzde 3 dolaylarında bir mevduat artışı yaşandığını görüyoruz.
Mart’tan Haziran’a 3 ayda TL tasarruf mevduatında7 milyarın üstünde bir artış, döviz tasarruf mevduatında 12 milyar civarında bir yükseliş görüyoruz.
Diğer mevduat diye adlandırdığımız katılım fonlarında ise 4 milyar dolaylarında düşüşe rastlıyoruz.
Bu veri bize ne diyor? KKM’den çıkanlar tekrar dövize yöneliyor…
***
Tabi bir de altın var!
Türkiye genelinde yastık altında 400 milyar dolarlık altın olduğu tahmin ediliyor. Bursa’da yastık altındaki altını tahmin etmek güç ama bankalardaki altın mevduatının rakamları belli…
İlk 3 ayda Bursa’da 56 milyar 636 milyon liralık altın mevduatı vardı, 3 ay sonra yani 6 aylık toplamda bu rakam 66 milyar 623 milyon liraya çıktı.
***
Peki, krediler ne alemde?
Yine dönemsel bakalım. İlk çeyrek (Ocak-Mart) ve ilk yarı (Ocak-Haziran) rakamlarını kıyaslayalım…Gayri nakdi kredilere hiç değinmeden…
İlk çeyrekte Bursa’da toplam nakdi kredi 559 milyar 326 milyon liradan fazlaydı.
Takipteki alacaklar ise 10 milyar 701 milyonun üstündeydi.
3 ayda bu rakamlar nereye çıktı?
Toplam nakdi kredi 628 milyar 888 milyonu aştı.
Takipteki alacaklar ise 13 milyar 541 milyonu geçti.
Mevduattaki artışın yüzde 3 düzeyinde olduğunu söylemiştik! Kredide 3 aydaki artış oranı ne? Yüzde 12,5!
***
Hadi bu bağlamda kredilerin türlerini derinleştirip bireyseldeki manzarayı görelim.
İlk 3 ayda;
Bursa’daki taşıt kredisi 3 milyar 147 milyon liradan fazlaydı. Bunun 6,5 milyonu takipteydi.
Konut kredisi 21 milyar 30 milyonun üstündeydi. 28,5 milyonu takipteydi.
Tüketici kredileri 43 milyar 506 milyonu aşmıştı. 2,8 milyarı takipteydi.
Bireysel kredi kartı borcu 75 milyar 451 milyonu geçmişti.
Aradan 3 ay geçti.
İlk 6 ayda;
Taşıt kredisi 2 milyar 867 milyona geriledi. Kredi miktarı düştü ama takipteki taşıt kredisi 7,4 milyona ulaştı.
Konut kredisi 22 milyar 417 milyona çıktı. Takipteki konut kredisi de 30,8 milyon oldu.
Tüketici kredisi 47,5 milyarı aştı. Takipteki tüketici kredisi 3,4 milyarı geçti.
Bursalının kredi kartı borcu ise 84 milyar 105 milyon oldu.
Bu kıyaslama bize ne diyor?
Taşıt piyasasındaki durgunluk rakamlara yansımış. Yüksek faiz ve kredi limiti talebi sınırlamış. Taşıtları, yatırım enstrümanı olarak görme iştahı zayıflamış…
Konut kredisindeki artış yüzde 10’un altında kalmış. Bu da yüksek faiz ve limit sınırının etkisini gösteriyor.
Sadece 3 ayda tüketici kredilerinde 4 milyar, kredi kartlarında ise 9,7 milyarın üzerinde artış öne çıkıyor.
***
Sektörel kredilere bakalım mı?
Çok uzar, başka sefere!
Ama şunu söyleyeyim sektörel kredilerde en fazla takipte olan toptan ticaret ve komisyoncular!
Toptan ticaret ve komisyonculara verilmiş 36,6 milyarlık kredi var bunun 1 milyardan fazlası takipte!
Tabi bir de esnafın kredi kartları!
Ticari kredi kartlarındaki takip tutarı 4,1 milyardan fazla. Ne görüyoruz? Tüketiciden daha fazla ticaride takip var…
Peki, sektörel bazda en fazla krediyi kim kullanmış? 67,1 milyar ile tekstil. Ama takipteki alacakların düşüklüğünden ‘tekstilcinin borcuna sadık olduğunu’ görüyoruz.
***
Bursalılara saygıyla…
