Antisosyal kişilik bozukluğunu başlıca belirtileri;
• Toplumsal normlara uymakta zorluk yaşama: Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler toplumda genel geçer olarak kabul edilen toplumsa kurallara uymakta zorluk yaşayabilirler. Bu kişiler genellikle yasalara ve toplumsal normlara aykırı davranışlar sergileyebilirler. Aynı zamanda çevrelerindeki insanların duygu ve düşüncelerine yeteri kadar önem vermediklerinden diğer insanların haklarını kolaylıkla ihlal etmeye eğilimli olabilirler.
• Sorumluluk hissinden yoksunluk: Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişilerde görülen bir diğer durum da sağlıklı bireylerde olduğu gibi sorumluluk hissi olmamasıdır. Bu kişiler çoğu zaman sorumluluk almakta zorlanabilirler. Bu durum kişilerin okul hayatında veya iş hayatında tutarlı bir yol izlemelerini de zorlaştırabilir. Bu kişiler çevrelerine olduğu kadar kendilerine karşı da sorumsuz davranışlar sergileyebilir, zararlı alışkanlıklar edinmeye yatkın olabilirler.
• Toplumsal hayattan kopukluk: Antisosyal kişilik bozukluğunun en önemli belirtilerinden bir tanesi sosyal ortamlardan uzak durmaya çalışmaktır. Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle yakın ilişkiler kurmakta zorlanırlar. Bu kişilerin çoğu zaman yalnız kalmayı tercih ettiği görülür.
• Başkasının duygusuna önem vermeme: Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler diğer insanların duygularına anlam vermede ve başka insanlarla empati kurmakta zorluk yaşayabilirler. Bir başka ifadeyle acı çeken birisinin yanında umursamaz tavırlar gösterebilirler.
• Olumsuz duygular: Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle çevresine karşı sinirli ve tahammülsüz bir tavır sergilerler. Aynı zamanda bu kişilerde depresyon, anksiyete, alkol ve madde bağımlılığı da sık görülebilmektedir.
Antisosyal kilişil bozukluğu tanılaması ruh sağlığı uzmanları tarafından yapılmakta olup tedavisi ilaç tedavisine ek olarak psikoterapi gerektirmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğu tedavisi uzun bir süreç olabilir. Bu süreçte tedaviden olumlu sonuç alınması bireyin tedaviye olan istikrar ve kararlılığı ve hasta yakınlarının tedavi sürecine katılması ile yakından ilişkilidir.
Kaynaklar:
Farrington, D. P. (2000). Psychosocial predictors of adult antisocial personality and adult convictions. Behavioral Sciences and the Law, 18, 605-622.
Öztürk, M. O. (2002). Ruh sağlığı ve bozuklukları. 9. Basım. Ankara: Feryal Matbaası.
Süer, H. (1998). Şiddet içeren ve içermeyen suç davranışı gösteren antisosyal kişilik bozukluğu olgularının, kişilik özellikleri ve geçmiş yaşam deneyimleri açısından karşılaştırılması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Sosyal Bilimler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
