Ülkemizde SGK Kurumu tarafından uygulanan emeklilik sisteminin daha anlaşılabilir ve uygulanabilir bir hale getirilmesi için radikal bir dönüşüme gidilmesi gerektiği her platformda dile getirilmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yapmakta olduğu çalışmalara göre yaşa göre maaş ve kök aylıkta değişiklikler yapmak suretiyle hayat geçirilmesi öngörülüyor.
***
Bu konunun güncel hale gelebilmesi için öncelikle iş kanununda bazı değişikliklerin yapılması gerekmekte ve emeklilik alanında yeni düzenlemeler yapılması şeklinde olacağı öngörülmektedir. Emekli maaşlarında yapılması düşünülen değişikliklerin meclis açıldıktan sonra ele alınması ve haziran ayından önce yürürlüğe girmesi hususunda çalışmaların yapıldığı görülmektedir.
***
Emekli maaş sisteminin değiştirilmesi kapsamında yapılan çalışmaların, taban aylıkta, emeklilik yaşını temel almayı planladığı tahmin edilmektedir. Ayrıca, bu gün itibariyle, 10 bin lira altında maaş alan emeklilerin kök aylıklarının da yeniden düzenlenerek, daha adil ve kalıcı bir taban aylığı belirlenmesine çalışılacağı ifade edilmektedir.
***
Hükümet, intibak düzenlemesinin olmayacağına dair açıklamalar yapmasına rağmen, emekli maaşlarının hesaplama yöntemlerinin değiştirilmesi suretiyle daha anlaşılabilir bir maaş bağlama sistemi için çalışmalar yaptığı anlaşılmaktadır.
Bu konuda yıllarca Kurumda görev yapmış bir kişi olarak daha adil ve anlaşılabilir bir maaş bağlama sistemine geçilmesi konusunda uyarılarda bulunduğumuzu da belirtmek istiyorum. Emekli maaşı bağlama sistemdeki dengesizlikleri düzeltmek amacıyla aylar önce İş Kanunu'nda yenilikler yapılması konusunda çalışmalar yürütüldüğü anlaşılmaktadır.
***
Bu yapılan çalışmaların, en düşük maaşı alan, yani 10 bin TL'nin altında maaş alan emeklilerin aylıkları, yeni sisteme göre hesaplanacak ve maaşlarında değişik oranlarda artışların olacağı öngörülmektedir. Emekli maaş hesabında gündeme gelen formüllerden biri, vatandaşın emekli olduğu yaşa göre taban aylığının belirlenmesinin de olduğu anlaşılmaktadır.
***
Söz konusu emekli maaş hesaplama yöntemi düzenlemesinde, uzlaşı sağlanması halinde, çalışma hayatını yeniden yapılandırmayı amaçlayan yeni İş Kanunu'na bu değişikliklerin eklenmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede, emeklilik hakkının elde edilmesi ve yaşı gibi konuların yeniden tanımlanabileceği belirtiliyor.
***
Emeklilere, sigorta primi ve sigorta gün sayısından bağımsız olarak emekli olunan yaşa göre standart taban aylık bağlanması sağlanmasını amaçlayan bir seçenek de gündemde yer alıyor. Bu seçeneğin kabul edilmesi durumunda, emeklilik için gereken sigorta gün sayısı ve prim ödemelerinden bağımsız olarak, emekli olunan yaşa göre en düşük emekli maaşı tabanı belirlenecek.
***
Bu durumda, emekli olan kişi, belirlenen tabanın altında bir maaş almamasının sağlanması hedeflenmektedir. Buna bir örnekle cevap vermek gerekir ise, 59 yaşında emekli olan bir vatandaş için taban maaşın en az 17 bin lira olması durumunda, sigortalı çalışma süresi ve prim ödemeleri gibi faktörlere bağlı olarak daha da artırılması yönteminin kullanılacağı anlaşılmaktadır.
Bugün itibariyle, 16 milyondan fazla emeklinin yaklaşık 13 milyonu asgari ücretin altında aylık alırken, 6 milyon emekli en düşük maaş olan 10 bin lira ile geçinmeye çalıştığının dikkate alınması halinde bu çalışmanın ivedi olarak tamamlanması ve acilen hayata geçirilmesinin gerekliliği ortadadır.
***
Sonuç olarak, yıllarca prim ödeyerek zor zamanları ve yaşlılık zamanı çalışamayacak duruma geldiğinde, yapmış olduğu prim ödemelerinin karşılığı olan ve sosyal devlet anlayışı ilkesi gereği, hiç kimseye muhtaç olmadan yaşamını sürdürmesi gereken emeklilerimizin haklarını eksiksiz olarak verilmesi konusunda gerekli adımların ivedi olarak atılması hususunda, yetkili makamların harekete geçmesini desteklediğimizi belirtmek istiyorum.
