Resmi hizmete mahsus arabaları şahsi işlerinde kullananları görmedim. Mevlamız insanları ve cinleri yaratıp: ‘Ancak bana kulluk ve ibadet etsinler’ diye buyurmuş ve kulluğu zatına tahsis etmiştir.
***
Ancak tüm bunlara rağmen vücut arabasını Allah’a kulluk ve hizmet yolunda kullanmayıp içki, kumar, zina ve gıybet gibi günahları irtikap etmek suretiyle şeytana tabi olup, şeytanın yolunda kullananları hayretle gördüm.
***
Evet hem din kültürü hem de genel kültür zayıf olursa insan tesadüfi yaşar. Niçin yaratıldığını, şu fani dünyada en önemli vazifesinin ne olduğunu bile anlayamadan ömür sermayesini bitirir.
***
Allah-ü Teala’nın meccanen kulluk yapsın diye emanet ettiği vücut nimetini keyfimize göre değil de Rabbimizin emirlerine göre kullanmamız gerekmektedir. Hevâ hevesimiz uğrunda kullanamayız.
***
Kimsenin keyfine taş atılmaz. Sigarasını iştahla somurunca ağzından ve burnundan şöyle bir saldı mı dumanı adamın keyfine diyecek yok. Ne gam ne kasvet var. Yaşıyor bu hayatı.
***
Tabii epey istifadesi var. Evvela cepteki bozuk paralardan kurtarır. Hoş bozuk parayla da alınmıyor artık. El parmakları ücretsiz kınalanır. Ağzı mis gibi kokar. Akciğer ve bronşları sigaranın katranından istifade eder.
***
Bir de alkol kullanan beyleri gör. Hele bir de parasız alkol ziyafeti olursa değme keyiflerine. Bilhassa düğünlerde nasıl olsa dışından diye adamlar susuz içerler. Onların birbirlerine anlatacak çok şeyleri vardır.
***
Anlatmayla bitmez masalları vardır. Şerefe derler. Yahu der gibi bardağı havaya kaldırırlar. Fakat kadehler havaya kalkınca imanın da uçup gittiğini bilmezler. Çünkü pis yerde iman durmaz.
***
Bazıları acı ıstırap dolu hatıraları yazar. Mesela 93 harbinde (1877-1878) Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa’nın yaralanıp ordusuyla esir düşerek birkaç gün de karda yatmaları.
***
Sonra Orta Asya yolculuğu gibi sağ kalanların dertli, çileli, ıstıraplı hayatlarının hikayesi. 43 bin askerden sadece 15 bini Anadolu’ya ulaşabilmişti. 28 bin askerin bir kısmı esir olduğu günlerde karda, buzda yatırdılar. Soğukta telef oldular. Keşke ilk gün çarpışarak şehit olsalardı. Allah hepsinden razı olsun.
Bazıları ise sıkıntısı bile insana mutluluk veren Çaldıran Zaferi, Mercidabık Zaferi, Mısır Seferi, o Sina çölünden geçiş mucizesi gibi hatıralar yazar.