Ölümün ardından olabildiğince kısa bir sürede gündelik yaşantıya dönmeleri, okula giden çocukların en kısa sürede eğitime dönmesi sağlanmalıdır. Sorularına yanıt vermiş olsanız bile o size tekrar tekrar sorabilir. Her seferinde sabırla yanıtlayın. Bazen çocuğun sorularının arkasında başka amaçlar gizli olabilir.
***
Örneğin, “Babam ne zaman geri gelecek?” sorusunun altında, “Bize kim bakacak?” “Bizi kim koruyacak?” korkusu olabilir. Yanıtınız şöyle olabilir: “Yavrum baban maalesef geri gelmeyecek, biz onu artık göremeyeceğiz ama hep seveceğiz hep düşüneceğiz. Ama hayatımız çok fazla değişmeyecek sen okuluna gideceksin, arkadaşlarınla oyun oynamayı sürdüreceksin. Ben de hep yanında olacağım ve seni koruyacağım.”
***
Çocuk böyle bir durumda yapılması gereken uygun davranışların da ne olduğunu bilmeyebilir. Sorular sorması, hissettiklerini söylemesi için cesaret verin kendi başınızdan geçmiş ölüm olaylarından neleri merak ettiğinizi ailedeki bu kayıpla ilgili olarak yaşadığınız duyguları paylaşın. Ama asla ‘Metin olmalısın’ Ağlamamalısın, sen ağlarsın o da üzülür’, ‘Allah babanı sevdiği için yanına aldı’, ‘Artık kardeşlerine sen sahip çıkacaksın’ gibi sözlerle neler hissetmesi gerektiğini söylemeyin.
***
Taşıyamayacağı sorumlulukları omzuna yüklemeyin. Size sevgisini göstermesine izin verin. Ölüm olayının çocuğun o kişiye yönelik herhangi bir kızgınlığıyla ya da öfkesiyle ile ilişkili olmadığını özellikle vurgulayın. Cenaze töreninin ne olduğu ve neden yapıldığını çocuğa açıklayın fakat gelmesi için ısrar etmeyin.
***
Cenaze törenine katılım konusunda çocuk çok ısrarcı olursa katılmasında sakınca yoktur. Korku içinde olan bir çocuğu cenaze törenine gitmesi için zorlamak doğru değildir onun yerine dua etmesi bir süre sonra ziyaret etmek amacıyla kabristana götürülmesi uygun olacaktır.
***
Çocuklar bir kez ölümü kabullendiklerinde, yaşadıkları kederi, zaman zaman ve bazen de hiç beklenmedik anlarda ifade edeceklerdir ve bu uzun sürebilir. Geride kalan akrabaların çocukla birlikte olabildiğince fazla zaman geçirmeleri iyi olur.
***
Özellikle okul çağındaki ve daha büyük çocukların istedikleri zaman yalnız kalmalarına da izin verin zaman zaman üzüntülerini kendi başlarına yaşamak istemelerini anlayışla karşılayın.
***
Çocukların ölümü anlamaları ve ölümün üstesinden gelebilmeleri için, her fırsatta çocuğu sevin. Yalnız kalmayacağına ve güvende olduğuna inandırın. Gerçekleri anlayacağı dille anlatın ve verdiğiniz cevapların tutarlı olmasına dikkat edin.